کندوی عسل ، همان طور که می دانید محل زندگی و کار زنبورهای عسل هستند. زنبورها در طی روز شهد و گرده ی گل ها و گیاهان را جمع آوری می کنند. آن ها با کمک موادی که ترشح می کنند کندو می سازند. در این کندوها زنبورها لارو خود را پرورش داده و بزرگ می کنند. همچنین عسل درون کندو تولید و ذخیره می شود. علاوه بر این، فراورده های دیگری نیز در این کندوها تولید و نگهداری می شود. تمام این صحبت ها نشان از این دارد که کندوهای عسل نقشی بسیار مهم و حیاتی در زندگی و فعالیت زنبورهای عسل دارند.
ماده ای که کندو از آن تشکیل می شود موم نام دارد. موم به شکل خانه هایی شش ضعلی ساخته شده و مقادیر زیادی عسل خام دارند. درون این موم ها علاوه بر عسل، گرده ی گل، ژل رویال و بره موم نیز وجود دارد. البته میزان عسل موجود در کندوها از سایر فراورده های زنبورها بیشتر است.
زنبورها در کجا کندو می سازند؟
اکثر زنبورها در جاها و حفره های خالی که بر روی درختان قرار دارد کندو می سازند. به این کندوها کندوهای درختی گفته می شود. البته همیشه این اتفاق نمی افتد و همیشه زنبورها کندوی خود را داخل درختان نمی سازند. بعضی مواقع ممکن است زنبورها کلنی خود را درون جعبه هایی از جنس چوب یا پلاستیک بدون استفاده بسازند. زمین تنها جایی است که هرگز زنبورهای عسل را در آن نمی توان دید. به این معنی که زنبورهای عسل هرگز کندوهای خود را روی زمین نمی سازند.
گاهی کندوهای عسل دست ساز انسان هستند. یعنی زنبوردارها این کندوها را برای زنبورها می سازند. این افراد برای این که بتوانند کندوهای عسل را مدیریت کنند اغلب موارد کندوها را به صورت گروهی در جایی مشخص و خاص می سازند. جاهایی که این کندوهای گروهی ساخته و نگهداری می شوند را زنبورستان می نامند. زمانی که کندوها را به صورت گروهی در یک جای مشخص می سازند رقابت بین کلنی ها در خصوص غذا بسیار زیاد می شود. بنابراین باید به این نکته بسیار توجه کرد که در این مکان ها باید برای زنبورها غذا به اندازه ی کافی وجود داشته باشد.
قیمت کندوی عسل
قیمت کندوهای عسل براساس جنس پلاستیک یا چوب و این نکته که در فصل های پاییز و زمستان بیشتر از 5 قاب باشد بسته به نژاد ملکه و زنبورها متفاوت می باشد. برای زنبوردارها تهیه و خرید یک کندوی مناسب اهمیت زیادی دارد. کندوی مناسب باید یک کلنی قوی و فعال داشته باشد تا بتوان نتیجه ی خوبی از آن گرفت. داشتن کلنی قوی و فعال بر میزان تولید عسل و فراورده های زنبورها تاثیر بسیاری دارد. بنابراین برای تهیه و تولید عسل زنبوردارها نیاز به خرید و تهیه ی کندوهای مناسب دارند.
داخل کندوی عسل
داخل تمام انواع کندوهای عسل چه کندوهای بومی و چه کندوهای مدرن و جدید یک جمعیت سازمان یافته وجود دارد. زنبورها به طور کاملا سازمان یافته و با نظمی بسیار پیچیده و پیشرفته درون کندوها مشغول به فعالیت هستند. دنیای داخل کندو بسیار جذاب و عجیب به نظر می آید. در این کندوها زنبورهای زیادی وجود دارند که شامل یک ملکه و تعداد زیادی زنبور نر می شوند. در فصل هایی که شهد و گرده های گل و گیاهان به فراوانی یافت می شود ملکه و هزاران زنبور کارگر مشغول تولید عسل می شوند.
زنبورهای نر با ملکه دائم در حال جفت گیری بوده و به تعداد زنبورهای نر اضافه می کنند. البته همه زنبورها برای جفت گیری موفق نیستند و فقط تعدادی از آن ها در پروازهای جفت گیری موفق می شوند.
در هر حال ملکه زمانی که در حال پرواز است بالاخره با چندین زنبور نر جفت گیری می کند. در این جفت گیری ها زمانی که کیسه ی اسپرم ملکه پر شود ناگزیر به کندو باز می گردد. بعد از مدتی این تخم ها به زنبورهای نر یا ماده تبدیل می شوند. جالب است بدانید که اگر ملکه در حالت جفت گیری نکرده تخم گذاری کند نوزاد زنبور به وجود آمده نر می شود. در این مواقع اگر زنبورهای ماده باندازه ی کافی در کندو نباشند تامین غذا با مشکل مواجه خواهد شد.
وظایفی و مسئولیت هایی که زنبورهای ماده در سنین مختلف به عهده دارند متفاوت می باشد. البته در صورت نیاز همه زنبورها مشغول یک کار می شوند. مثلا اگر بچه زنبوری داخل کندو تکانده شود همه ی کارگرانی که موم سازی را تمام کرده اند جمع می شوند تا با ترشح موم برای تخم گذاری ملکه حجرات کافی و مناسب آماده کنند. به این صورت می توانند گرده و شهد ذخیره کرده و به ساختن حجره های مناسب و کافی مشغول شوند.
انواع کندو
کندوها به دو دسته کندوهای بومی و مدرن دسته بندی می شوند. کندوهای بومی شامل آن دسته از کندوهای قدیمی هستند که به صورت تنه درخت، سبد، خمره، کوزه و … دیده می شوند. شان های این کندوها ثابت می باشند و نمی توان آنها را تعویض نمود.
دسته دوم، کندوهای مدرن هستند که با هدف افزایش کمیت و کیفیت عسل تولیدی مورد استفاده قرار می گیرند. با استفاده از این کندوها، امکان برداشت عسل بدون آسیب رسانی به زنبورهای عسل وجود دارد. ساختار کندوهای مدرن به صورت طبقاتی ، سبک و قابل بازدید می باشد. از مهم ترین مدل های کندوی مدرن می توان به مدل های smith، wbc، مدل کنیایی، ایرانی، دادانت، لانگستروت، کندوی تجاری، ملی و کندوچه پرورش ملکه اشاره کرد.
مزایای کندوهای جعبه ای
می توان به سادگی آفات و بیماری های کندوهای جعبه ای را کنترل نمود. کمیت و کیفیت عسل های تولید شده در این کندوها بیشتر است. ساختار این کندوها به گونه ای است که زنبوردار می تواند به راحتی به داخل کندو دسترسی داشته باشد. در کندوهای جعبه ای امکان تعویض ملکه، چک کردن لاروهای داخل کندو و تقویت کندوهای ضعیف شده وجود دارد. برداشت سریع و آسان عسل از دیگر مزایای این نوع کندو است.
بخش های اصلی کندوی جعبه ای
این کندوها از 10 قسمت اصلی پایه کندو، تخته پرواز، کفی کندو، دریچه پرواز، بدنه اصلی کندو، قاب ها، نیم طبق، پوشش داخلی درب کندو، پنجره ملکه و درب کندو می شوند.
سخن پایانی
کندوها خانه ی زنبورهای عسل هستند. به این صورت که آن ها تمام فعالیت های خود را درون آن متمرکز می کنند. داخل این کندوهای اعجاب انگیز اتفاقات و فعالیت های شگفت انگیزی انجام می گیرد. نهایتا پس از فعالیت های بسیار جالب زنبورها، عسل طبیعی که یک خوردنی بسیار مفید، پر کاربرد و پر خاصیت است به دست می آید. زنبورهای عسل کندوهای خود را در مناطق مختلفی می سازند. البته آن ها به این نکته توجه دارند که در نزدیکی محلی کندو داشته باشند که گل و گیاه برای تغذیه وجود داشته باشد.